ABŞ Cənubi Qafqazın nəbzini yoxlayır

ABŞ dövlət katibinin Avropa və Avrasiya məsələləri üzrə köməkçisi Karen Donfried Cənubi Qafqaz ölkələrinə səfərinə Azərbaycandan başlayıb. Doktor Donfriedin səfəri regionun hər üç ölkəsi ilə diplomatik əlaqələrin qurulmasının 30 illiyinə həsr olunub. O, həmçinin ABŞ-ın Cənubi Qafqazda sülh, demokratiya və firavanlığa sadiqliyini vurğulamaq öhdəliyi götürür. Karen Donfried iyunun 18-də İrəvanda, ondan əvvəl isə Tbilisidə gözlənilir - bu, bəlkə də ABŞ nümayəndəsinin regional səfərinin ən maraqlı hissəsidir.

Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Nezavisimaya qazeta” yazıb.

Rus nəşrinin təhlilində qeyd olunur:

Bakıda ABŞ dövlət katibinin köməkçisi prezident İlham Əliyev, hökumət rəsmiləri və mülki sektorun nümayəndələri ilə görüşüb. O, Ukraynaya humanitar dəstəyə görə Azərbaycan rəhbərliyinə təşəkkür edib, Avropanın enerji təhlükəsizliyinin təmin edilməsində, fundamental azadlıqların dəstəklənməsində və ikitərəfli ticarət və investisiya mühitinin inkişafında tərəfdaşlığın vacibliyini vurğulayıb.

Karen Donfried davamlı sülhə nail olmaq üçün ABŞ-ın Azərbaycan və Ermənistan arasında münasibətlərin sülh yolu ilə diplomatik həllinə sadiq olduğunu vurğulayıb.

Oxşar proqram Yerevandadır və o, baş nazir Nikol Paşinyan və hökumət üzvləri ilə də görüşəcək. ABŞ Dövlət Departamentinin məlumatına görə, Karen Donfried Ermənistana iki ölkə arasında ortaq dəyərlərə və demokratik inkişafa sadiqliyə əsaslanan güclü tərəfdaşlığı vurğulayan mesaj verəcək.

Görünən odur ki, artıq bir neçə aydır ki, Ermənistan paytaxtında iğtişaşlar törədən müxalifət bu ziyarətçini çox da maraqlandırmır. Əvvəla, görünür, ona görə ki, “Müqavimət Hərəkatı”nın kölgə liderləri - Ermənistanın eks-prezidentləri Robert Köçəryan və Serj Sarkisyan bu gün Ermənistanın rəhbərliyində olan və ola biləcək siyasətçilərdən daha çox rusiyayönlü siyasətçilərdir.

Bakı və İrəvan arasında Karen Donfried Avropa İttifaqına üzvlüyə namizəd statusu ətrafında son dərəcə qarışıq proseslərin cərəyan etdiyi Tbilisiyə səfər edəcək. Onun bu yaxınlarda ABŞ Dövlət Departamentinin başqa bir nümayəndəsi Kara Makdonaldın verdiyi və Vaşinqtondan Gürcüstanın demokratik trayektoriyasından dərin narahatlıq ifadə edən mesaj gətirdiyini açıqladığı kimi ictimaiyyətə açıqlama verəcəyi ehtimalı azdır.



Karen Donfried iyunun 17-də prezident Salome Zurabişvilinin təşkil etdiyi beynəlxalq qadınlar konfransında çıxış edəcək. Ola bilsin ki, amerikalı qonağın səfərinin Gürcüstan hissəsində baş nazir İrakli Qaribaşvili ilə yox, əslində yalnız təmsilçi səlahiyyətlərə malik olan onunla görüş mərkəzi olacaq. Axı Qaribaşvilinin, onun kabinetinin, eləcə də hakim “Gürcü Arzusu” (GA) liderlərinin Aİ-yə üzvlüyə namizəd statusunun alınması və bunun nəticəsində yaranan Ukrayna böhranı ilə bağlı mövqeyi hamıya məlumdur.

Gürcüstan hakimiyyəti Brüsselin Ukraynadakı hadisələrə qarışmamaq statusu verməsini zəruri hesab edir. Onlar həmçinin Rusiyaya qarşı sanksiya koalisiyasına qoşulmaqdan qəti şəkildə imtina edirlər, bunu milli maraqlara zidd sayırlar. Bu yolda onlar hakimiyyətə gəlmək üçün borclu olduqları şəxs Bidzina İvanişvilinin biznes maraqlarını müdafiə etməyə çalışırlar. Avropa Parlamentinin sanksiya tələb etdiyi oliqarx son aylar artıq maliyyə əməliyyatlarında problemlər yaşayıb.

Bunun fonunda hazırkı vəzifəsində İvanişviliyə və GA-ya borclu olan Salome Zurabişvili “qara qoyun” kimi peyda olub. O, birmənalı olaraq Avropa Parlamentinin Gürcüstanla bağlı tənqidi qətnaməsini dəstəkləyərək, GA-nın məsuliyyətsiz idarəçiliyinin ölkəni demokratik liderdən autsayderə çevirdiyini bildirib.

Onun sözlərinə görə, Aİ-yə namizəd statusu almaq şansının qalan hissəsi GA nümayəndələrinin özünə inamlı bəyanatlarının nəticəsi deyil, azadlıq və ədalət uğrunda mübarizə aparan ukraynalıların fədakarlığının nəticəsidir.

Salome Zurabişvili bildirib: “Biz hamı ilə mübahisə edirik və bəyanatlarımızla çoxlarını incitməyi bacardıq. Biz Avropa Parlamentinin deputatlarını və oradakı ən güclü “Xalq Partiyası”nı incitmişik və bu gün Gürcüstana status verilməsə, hansısa pərdə də açacağımızla hədələyirik. Hansı pərdəni qaldıra biləcəyimizi bilmirəm, amma üzərimizə başqa pərdənin düşməsi açıq və kədərlidir”.

Prezident iyunun 16-da Köhnə Dünyaya inteqrasiya etmək istəyənlərin hamısını Tbilisinin Avropa meydanına yığmağa çağırıb. Gürcüstanda akkreditə olunmuş bir neçə səfir onun dəvətinə cavab verib. Amma siyasi partiyaların taleyi tamamilə anlaşılmazdır. Hər halda, aparıcı qüvvələr artıq prezident mitinqində iştirakdan imtina ediblər. GA sədri İrakli Kobaxidze bildirib ki, hakimiyyətdə olan partiya aksiyaya qoşulmayacaq, çünki o, hazır deyil və buna ehtiyac da yoxdur, çünki mitinq olmasa belə, ölkə əhalisinin 85 faizinin Avropaya inteqrasiyanı dəstəklədiyi məlumdur.

O qeyd edib ki, Gürcüstana statusun verilməsi məsələsinin müsbət həll olunacağına şübhə etmir, çünki Avropa İttifaqı konkret ölkənin nailiyyətləri əsasında qərarlar qəbul edir. Bu baxımdan Gürcüstan ümumiyyətlə yaxşıdır.

“Ədalətli qiymətləndirmə şərti ilə Gürcüstana Aİ üzvlüyünə namizəd statusunun verilməsinin alternativi yoxdur”, - deyə Kobaxidze fikrini yekunlaşdırıb.

Ana müxalifət partiyası olan “Milli Hərəkat” başqa səbəbdən Zurabişvilinin tədbirində iştirakdan imtina edib. “Millilər” hesab edirlər ki, siyasi-ictimai parçalanmanın aradan qaldırılması zərurəti ilə bağlı söhbətlər konkret addımlarla əvəzlənməlidir. Bununla onlar prezidentin həbsdə olan eks-prezident Mixail Saakaşvili və müxalif “Mtavari” telekanalının rəhbəri Nika Qvaramiyanı əfv etməsini başa düşürlər. Lakin Zurabişvili artıq bir neçə dəfə açıq şəkildə bəyan edib ki, prezidentin fərmanı ilə onları əfv etmək fikrində deyil.

Nədənsə daha iki müxalifət partiyası - biznesmen Mamuka Xazaradzenin yaratdığı “Lelo” və “Gürcüstan naminə” keçmiş baş nazir Giorgi Qaxariya mitinqdə iştirakdan imtina edib.

Zurabişvili bu günlərdə ən nüfuzlu Gürcü Pravoslav Kilsəsi (GPK) ilə dava salmağı bacarıb. Məlum olub ki, Patriarx II İliya prezidentin şəxsi görüş xahişini rədd edib və Gürcüstan Patriarxlığının ictimaiyyətlə əlaqələr şöbəsi hadisəni ictimailəşdirib.

Salome Zurabişvili sosial şəbəkələrdə bu şöbəni etik və digər standartları pozmaqda ittiham edən qəzəbli yazı dərc edib. Ruhanilər borclu qalmadılar və prezidentə cavab verdilər. Nəticədə qərəzsiz atışma çıxdı və görünür, yaxşı münasibətləri bərpa etmək üçün bir gündən çox vaxt lazım olacaq.

Yeri gəlmişkən, yenidən Tbilisini bürüyən “mitinq dalğası”nı nəzərə alaraq (son dərəcə qərbpərəstlikdən tutmuş rusiyayönümlüyə qədər tamamilə fərqli inanclı bir neçə partiya və ictimai təşkilat Avrointeqrasiya problemlərinə həsr olunmuş aksiyalar keçirmək niyyətində olduqlarını bəyan etdilər), unutmamalıyıq ki, GPK istənilən vaxt minlərlə siyasi fəalı küçələrə çıxara bilir. Onların hansı aksiyaya qoşula biləcəyi isə açıq sualdır.

Bir sözlə, Karen Donfriedin Ukrayna böhranı və Gürcüstan-Aİ münasibətləri ilə bağlı xüsusi mövqe sərgiləyən Gürcüstan prezidenti ilə ölkə hökumətinin mövqeyindən diametral şəkildə fərqli danışacaq bir şey var.